Hep Ya Da Hiç Düşüncesi

Her şey ya siyah ya da beyazdır; grilere yer yoktur. Hata yapmadan korkmayı da içinde çokça barındırır, çünkü hata yapan birey beceriksizliğe, başarısızlığa çok daha yakındır.

"Sınavları geçmeyi hiç beceremem."
"Ben hep başarısız bir insanım."

Aşırı Genelleme

En ufak bir olumsuzluğu genel olarak her şeye yansıtma tutumudur. Tek bir örnekten bütünsel bir çıkarıma gitmektir.

"Bu ilişkim de bitti, ömür boyu yalnız bir insan olacağım."

İllustrasyon: Sara Herranz

Olumluyu Geçersiz Kılmak

Karamsar ve çaresiz hayat bakışı ile olumlu durumların bile olumsuza çevrilmesidir. Değerinin farkında olmayan kişilerde daha çok görülebilir.

Birisinin saçına iltifat edilir ancak bu kişi saçının güzel olup olmadığından emin değil: "Kesin beni geçiştirmek için saçımı güzel deyip bahane etti."

Akıl Okumak

Başkalarının sizin hakkınızda olumsuz düşüncelere sahip olduğuna, onlara sorma gereği duymadan inanılmasıdır.

Yeni tanışılan bir insan için: "Sanırım benden hoşlanmadı"

Geleceği Olumsuz Okumak

Önümüzdeki hayatı yalnızca kötü olacak şekilde yorumlamaktır.

"Bu aralar beni çok az arıyor, kesin benden ayrılacak."

Duygularla Hareket Etmek

Hislerimizin mantığın önüne geçip düşüncelerimizi kurgulamasıdır. 

"İçim sıkılıyor, kesin kötü bir haber gelecek."

-meli, -malı Cümleleri

Zorunluluk ya da olurluk kalıpları ile hareket etmektir. Hayatın değişkenliği ve hareketliliği içerisinde çok kısıtlayıcı ve keskin bir tutumdur.

"İyi bir ebeveyn olmak için çocuğuma en iyi oyuncakları almalıyım."

Kişiselleştirme

Olumsuz ya da kötü bir olayın suçunu hiç bir sebep yokken üstlenmektir. Kişide daha çok suçluluk ve günah keçisi olma sürecini destekler.

"Ekip projesi zamanında teslim edilmedi, ben kötü bir takım arkadaşıyım."




Uzman Psikolog Esra Yatağan